- Kıyafette lodos havası, Türk Hava Yolları’nı fena salladı
- Türk medyasının kıyafet kodları ve Grammy yorumları
RAPORU HAZIRLAYANLAR:
Azime Acar & Ender Bölükbaşı
Toplumların belli konulardaki “yüksek hassasiyeti”, basit olaylarda siyasi lodos havası estirebiliyor ve baş ağrısına yol açabiliyor.
Birbirinden ayrı iki olaydan bahsedeceğiz.
Grammy ödül törenini canlı yayınlayacak olan CBS televizyonu, törene katılacak sanatçılardan “giyim kuşamlarına dikkat etmeleri”ni talep etti. Özellikle de kadın sanatçılardan “vücutlarının belirli kısımlarını, yeterli biçimde örtmelerini” istedi.
CBS’in bu “rica”sının temelinde yatan rahatsızlığı şuydu; Amerikan ailelerinin çoluk çocuk birlikte izlediği bu önemli ödül törenindeki aşırı seksi kıyafetler, izleyenleri rahatsız ediyor, doğal olarak izlemeyi bırakıyorlardı.
Reyting kaybı yaratacağı endişesi, söz konusu çağrının yapılmasına yol açmıştı.
Ancak, Türk medyası CBS’in bu talebini kendi kodlarıyla okudu.
“Çevirirken anlamını kaybetme” durumu bu kez “aktarırken” yaşandı.
Türk medyası CBS’in bu yaklaşımını sanki kendi ülkesinde olmuş gibi “bir muhafazakarlaşma emaresi” olarak okudu. CBS, pek çok internet sitesi ve haber portalında yerden yere vuruldu, 55 yıllık Grammy geleneğinin mahvedildiği yorumları yapıldı.
İkinci örnek, THY’dan.
Modacı Dilek Hanif’in sipariş üzerine tasarladığı yeni kabin memuru kıyafetleri sosyal medyaya sızınca şiddetli bir siyasi lodos fırtınasına dönüştü.
Kırmızı tonlardaki geleneksel Osmanlı saray kumaşlarından esinlenerek tasarlanan ve mevcut kıyafetlere göre çok daha kapalı olan bu tasarım, 20 değişik tasarımdan bir tanesiydi. Ancak, en büyük tepkiyi de bunlar aldı.
Tasarımların sahibi Dilek Hanif ise neden bu kadar tepki aldığını anlayamamış olacak ki twitter üzerinden açıklama yapıp, sosyal medyada bu tasarımları paylaşanları “kötü niyetli olmakla” suçladı;
“İnternete nereden düştüğünü bilmediğimiz fotoğraf, düşünce aşamasındaki çalışmalarımızdan biri. Çalışmalarımızı yaparken kep olsun mu, eteğin boyu nasıl olsun, kıyafetler kalın mı olsun gibi düşüncelerle çeşitli tasarımlar ortaya çıkartır, fotoğraflar çektiririz. Bu da onlardan. Daha çalışmalarımızı tamamlamadık. Bitince THY'ye sunacağız. Henüz ortada bir şey yokken bunları paylaşmak kötü niyetli.
”
Modacı Dilek Hanif’in belki de anlamadığı mesele, Türk medyasının kıyafetten siyasi anlam çıkarma konusundaki hassasiyetiydi. Bunu gözden kaçırıyordu.
Nitekim, Hürriyet Gazetesi habere, “Kabin ekibi mi, fasıl ekibi mi” başlığını atarken, THY’nin 1960’lardan bu yana kabin memuru kıyafetlerini de arşivden çıkarıp okurlarıyla paylaştı.
Twitter’daki çarpıcı başlıklardan birisi de “Fasl-ı Teyyare” idi.
Bu arada, tasarım dışında kullanım ve güvenlik meseleleri de tartışmanın hava sahasına girdi.
Hava Yolları Emekli Kabin Memurları Derneği (ARFAA) yaptığı açıklamada, şu uyarılarda bulundu;
“Kullanılan renkler bütün ten renklerinin kolaylıkla taşıyabileceği renkler, çizgiler olabildiğince sade-yalın ama zarif, uçuş güvenliği açısından da kumaşların kolay tutuşabilir olmaması ve kullanışlı olabilmesi için kolay buruşmaması gereklidir.
Kullanılan modelin eteklerde dalgalı, diz boyu altına ve hatta bileklere kadar inmesi, pantolonlarda bol paçalar şeklinde olması Kabin Memurunun tahliye esnası hareket kabiliyetini sınırlayacağı için kesinlikle tercih edilmemelidir.”
THY Basın Müşaviri Ali Genç, “Henüz çalışmalar devam ediyor. Kabin kıyafetleri çalışmaları henüz sonuçlanmadı. Fotoğraf çalışmalarından biri” derken Genel Müdür Temel Kotil gazetecilerin sorularına Moskova’da yakalandı.
Kotil, “THY kostümlerle ilgili çalışmalar yapıyor, doğru. Twitter'daki resimleri görmediğim için birşey diyemem" sözleriyle olayı hafifletmeye çalıştı ama “apronda kesilen deve” ve “terlikli” fotoğrafları sosyal medyada anında tedavüle sokuldu.
Genel Müdür Temel Kotil’in olayı “sıradan bir kıyafet” tasarımına indirgemeye çalışmasına karşın, gazeteci Nazlı Ilıcak yaşanan siyasi lodos havasının altını twitter’da çok güzel çizdi;
- "Bu etek boyları ve kara çoraplar neyin nesi? Hürremden sonra THY tesettüre mi giriyor?"
- "…Resmi bir kurumda (THY) siyah çorap ve dizin hayli altında etek olmaz."
- “Bu kıyafet olur olmasına da herkes talimatla olduğunu anlar, rahatsızlık yaratır. Demokratik laik ülkelerde böyle hostes kıyafeti yok."